VAJİNİT NEDİR?
Vajinit, vajinada enfeksiyon veya iltihaplanmaya tanımlamak için kullanılan tıbbi bir terimdir. Vulvovajinit, hem vajina hem de vulvanın (dış kadın üreme organları) enfeksiyonu anlamına gelir.
Bu durumlar, bakteri, mantar veya virüs gibi fartklı organizmaların neden olduğu bir enfeksiyondan kaynaklanabilir. Bununla birlikte, bu bölgeyle temas eden kremler, spreyler ve hatta giysilerdeki kimyasallar da tahrişe neden olarak vajinite yol açabilir. Bazı durumlarda vajinit, cinsel ilişki sırasında partnerden geçen organizmalardan, vajinal kuruluktan ve östrojen eksikliğinden kaynaklanır.
Hangi akıntı normaldir?
Bir kadının vajinası normalde açık veya hafif bulanık olarak tanımlanan, tahriş edici olmayan ve çok az kokulu bir akıntı üretir. Normal adet döngüsü sırasında akıntının miktarı ve kıvamı değişir. Ayın bir zamanında az miktarda çok ince veya sulu akıntı olabilir. Başka bir zamanda da yapısı değişir (genellikle adet döngüsünün son kısmı) ve daha yoğun, kalın bir akıntı görülebilir. Tüm bu durumlar normal kabul edilebilir.
Kokusu olan veya rahatsız edici bir vajinal akıntı genellikle anormal bir akıntı olarak kabul edilir. Tahrişe eşlik eden kaşıntı veya yanma hissi veya her ikisi birlikte olabilir. Yanma, mesane (idrar kesesi) enfeksiyonu gibi hissedilebilir. Kaşıntı günün herhangi bir saatinde ortaya çıkabilir, ancak en çok geceleri rahatsız edicidir. Bu semptomlar genellikle cinsel ilişki ile daha da kötüleşir.
Vajinit belirti ve semptomları şunları içerebilir:
- Vajinanızdaki renk, koku veya akıntı miktarında değişiklik
- Vajinal kaşıntı veya tahriş olabili
- İlişki sırasında ağrı olabili
- Ağrılı idrara çıkma
- Hafif vajinal kanama veya lekelenme
En sık görülen vajinit tipleri:
- Candida veya “mantar” vajiniti
- Bakteriyel vajinoz
- Trichomoniasis vajiniti
- Klamidya veya gonore vajiniti
- Viral vajinit
- Enfeksiyon dışı vajinit
- Atrofik vajinit
- Candida veya “mantar” vajiniti: Mantar enfeksiyonları, süzme peynir kıvamında kalın, beyaz bir vajinal akıntı üretir. Akıntı biraz sulu olabilse de genellikle kokusuzdur. Mantar enfeksiyonları genellikle vajinanın ve vulvanın çok kaşıntılı ve kırmızı olmasına, bazen de şikayetler başlamadan önce bile şişmesine neden olur. Vulvada mantar enfeksiyonu olan kadınlarda bölgenin cildinin hassas olmasından dolayı kaşırken oluşan “küçük kesikler” ve idrar yaparken yanma olabilir.
- Bakteriyel vajinoz: Aslında üreme çağındaki kadınlarda en sık görülen vajinal enfeksiyondur. Bakteriyel vajinoz genellikle anormal kokulu vajinal akıntıya neden olur. Akıntı genellikle ince ve sütsüdür ve “balıksı” bir kokuya sahip olarak tanımlanır. Bu koku ilişkiden sonra daha belirgin hale gelebilir. Vajinada kızarıklık veya kaşıntı, bakteriyel vajinozun yaygın semptomları değildir. Bakteriyel vajinozu olan bazı kadınlarda hiçbir belirti görülmez ve vajinit yalnızca rutin bir jinekolojik muayene sırasında farkedilir. Bakteriyel vajinoz, tipik olarak vajinada yaşayan birkaç bakterinin birleşiminden kaynaklanır. Bu bakteriler, vajinal pH dengesi bozulduğunda kandida ile benzer şekilde sayıca artar ve vajinal dengeyi bozarlar.
Yeni veya birden fazla cinsel partner
Vajinal duş
Sigara kullanmak
- Trichomoniasis vajiniti: Trichomoniasis, protozoa olarak bilinen küçük tek hücreli bir organizmadan kaynaklanır. Bu organizma vajinayı enfekte ettiğinde köpüklü, yeşilimsi sarı bir akıntıya neden olabilir. Çoğunlukla bu akıntının kötü bir kokusu olur. Trikomonal vajiniti olan kadınlar, idrar yaparken yanmanın yanı sıra vajina ve vulvada kaşıntı ve ağrıdan şikayet edebilir. Ayrıca cinsel ilişki ile alt karın bölgesinde rahatsızlık ve vajinal ağrı olabilir. Adet döneminden sonra bu belirtiler daha da kötüleşebilir. Ancak birçok kadın herhangi bir semptom geliştirmez. Bu tip vajinitin cinsel ilişki yoluyla bulaşabileceğini anlamak önemlidir. Tedavinin etkili olabilmesi için cinsel eş (ler) hasta ile aynı zamanda tedavi edilmelidir. Tüm seks partnerleri tedavi edildikten sonra yedi gün boyunca cinsel ilişkiden kaçınmalıdırlar.
- Klamidya veya gonore vajiniti: Klamidya, cinsel yolla bulaşan en yaygın enfeksiyondur. Ne yazık ki, klamidya enfeksiyonu olan çoğu kadının semptomları yoktur, bu da teşhisi zorlaştırır. Bu enfeksiyonla birlikte bazen vajinal akıntı vardır, ancak her zaman akıntı olmayabilir. Daha sık olarak, özellikle cinsel ilişkiden sonra enfeksiyon nedeniyle çok yumuşak ve hassas hale gelen rahim ağzı (serviks) hafif kanar ve alt karın ve pelviste ağrı olabilir. Klamidya vajiniti en çok birden fazla cinsel partneri olan genç kadınlarda (18 ila 35 yaş) görülür.
- Viral vajinit: Virüsler, vajinitin yaygın bir nedenidir. Herpes simpleks virüsünün (HSV) neden olduğu vajinit, herpes enfeksiyonu olarak adlandırılır. Bu enfeksiyonlar cinsel temas yoluyla yayılır. Herpes vajinitinin birincil semptomu, lezyonlar veya yaralarla ilişkili ağrıdır. Bu yaralar genellikle vulvada veya vajinada görülebilir ancak bazen vajinanın içindedir ve yalnızca jinekolojik muayene sırasında görülebilir.
- Enfeksiyon dışı vajinit: Nadir bir şekilde, bir kadın enfeksiyon olmadan kaşıntı, yanma ve hatta vajinal akıntı yaşayabilir. En yaygın neden, vajinal spreyler, duşlar veya sperm öldürücü ürünlerden kaynaklanan alerjik reaksiyon veya tahriştir. Bununla birlikte vajina çevresindeki cilt, parfümlü sabunlara, losyonlara, cinsel kayganlaştırıcılara, deterjanlara ve yumuşatıcılara da duyarlı olabilir. Ek olarak, koku ve kaşıntıyı engellemeye yardımcı olmak için satılan bazı topikal ürünlerin uzun süreli kullanımı da vajinite neden olabilir.
- Atrofik vajinit: Menopozun genitoüriner semptomu ve vulvovajinal atrofi olarak da adlandırılan atrofik vajinit, hormonlarda bir azalmadan kaynaklanan, enfeksiyon kaynaklı olmayan bir vajinit formudur. Vajina kurur, dokusu değişir ve atrofik hale gelir. Bu, en sık menapoz öncesi ve sonrası dönemde meydana gelir – ister doğal ister cerrahi olarak (yumurtalıkların alınması) menapoza girmek kadınlık hormonu olan östrojenin azalması ile sonuçlanır, bu da dokuların yapısını değiştirir.
Risk faktörleri:
Vajinit gelişme riskinizi artıran faktörler şunlardır:
- Hamilelik, doğum kontrol hapları veya menopoz ile ilgili olanlar gibi hormonal değişiklikler
- Cinsel aktivite
- Cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyon olması
- Antibiyotikler ve steroidler gibi ilaçlar
- Spermisitlerin doğum kontrolü için kullanımı
- Kontrolsüz diyabet
- Köpük banyosu, vajinal sprey veya vajinal deodorant gibi hijyen ürünlerinin kullanılması
- Douching
- Nemli veya dar elbise giymek
- Doğum kontrolü için intrauterin bir cihaz (RİA) kullanma
Vajinit Önleme:
İyi hijyen bazı vajinit türlerinin tekrar etmesini önleyebilir ve bazı semptomları hafifletebilir:
- Banyolardan, jakuzilerden ve jakuzili spalardan uzak durun .
- Tahriş edici maddelerden kaçının. Bunlar arasında kokulu tamponlar, pedler, dokunuşlar ve kokulu sabunlar bulunur. Duştan sonra dış genital bölgenizden sabun durulayın ve tahrişi önlemek için alanı iyice kurulayın. Deodorant veya antibakteriyel etki gösterenler veya köpük banyosu gibi sert sabunlar kullanmayın.
- Tuvaleti kullandıktan sonra önden arkaya doğru silin. Bunu yapmak, dışkı bakterilerinin vajinanıza yayılmasını önler.
- Periyodik aralıklarla bir kadın hastalıkları ve doğum uzmanı ile görüşün.
Vajinitin önlenmesine yardımcı olabilecek diğer şeyler şunlardır:
- Duş yapma. Vajinanız normal banyodan başka temizlik gerektirmez. Tekrarlayan douch vajinada bulunan normal organizmaları bozar ve vajinal enfeksiyon riskini gerçekten artırabilir. Hamur, vajinal bir enfeksiyonu temizlemez.
- Lateks prezervatif kullanın. Hem erkek hem de dişi lateks prezervatifleri, cinsel temastan kaynaklanan enfeksiyonlardan kaçınmanıza yardımcı olabilir.
- Pamuklu iç çamaşırı giy. Ayrıca pamuklu kasıkla külotlu çorap kullanın. Eğer onsuz rahat hissediyorsanız, yatağa iç çamaşırı giymeyi atlayın. Maya nemli ortamlarda büyür.