Histeroskopi (H/S) ince boru şeklindeki bir mercek sistemi(histeroskop) ile rahim içerisine girilerek gözlem yapılan (tanısal) ve hatta bazı durumlarda cerrahi işlemlerin gerçekleştirilmesine yarayan bir işlemdir.
Görüntüler bir monitörde izlenir. Histeroskopi muayene ortamında lokal anestezi ile veya ameliyathane ortamında genel anestezi veya spinal anestezi ile uygulanabilir. Genellikle adet bitiminden sonraki 1 hafta içerisinde yapılır, bu dönemde rahim içerisinin görüntüsü histeroskopi için en uygun haldedir.
Tanı amaçlı (diagnostik) histeroskopi: Rahim (uterus) içerisindeki myom, polip, yapışıklık, septum (perde) gibi patolojilerin izlenerek tanı konulması amacıyla yapılır. Bazen tek başına, bazen ise laparoskopi ile birlikte yapılır.
Nasıl yapılır?
Hasta jinekolojik masaya alınır ve genel anestezi altında yapılacak ise uytulduktan sonra, lokal anestezi ile yapılacak öncesinde gerekli bölgenin temizliği sağlanarak işlem yapılacak sahanın dışında kalan vücut kısmı steril örtü ile kapatılır. Vajinal yoldan servikal dilatasyon (genişletme) sağlanarak teleskopun uterin kaviteye geçişi sağlanır. Teleskop doktorun tercihine göre servikal kanaldan uterin kaviteye doğru ilerletilirken ekrandan takip edilir ve video kayıt işlemi de bu süreçten itibaren başlatılır. Uterin kaviteye girildikten sonra gözlem yapılır ve resim çekilmesi gerekiyor ise operasyon öncesi ve sonrası resimler alınır. Daha iyi görüntü için salin infüzyon ile uterin kavite şişirilir verilen sıvının basıncı, giren-çıkan miktar kontrol edilir. Ayrıca bu sıvı elektrik akımına iletken olduğu için işlem sırasında her zaman bipolar enstrümanlar kullanılır. İşlem bittikten sonra kamera çıkartılır ve kanama kontrolü yapılarak hasta uyandırmaya alınır.Histeroskopi yapılan hasta aynı gün içinde taburcu olup evine dönebilmektedir.
Histeroskopi Hangi Durumlarda Uygulanır?
Histeroskopi günümüzde rahim içerisinin görüntülenmesini ve teşhis edilen rahim anomalilerinin vajinal yoldan konforlu bir şekilde tedavi edilmesini sağlayan bir yöntemdir. Histeroskopi; vajinal yoldan çok ince uçlu bir merceğin rahim içerisine gönderilerek görüntüler elde edilmesini ve bazı cerrahi işlemlerin yapılabilmesini sağlar.
Hastanın durumu ve uygulanacak işleme bağlı olarak genel veya lokal anestezi altında gerçekleştirilen Histeroskopi genellikle adet kanamasının bitiminden sonraki ilk günlerde uygulanmaktadır. Böylece rahim içerisi çok daha iyi görüntülenebilmekte ve herhangi bir gebelik varlığı da dışlanmış olmaktadır.
Hem tanı hem de tedavi amacı ile uygulanan histeroskopi işlemi genellikle;
- Tekrarlayan düşüklerin araştırılmasında,
- Kısırlık araştırılmasında
- Adet düzensizliğinde, düzensiz kanama şikayetlerinde,
- Rahim içi yapışıklıkların tanı ve tedavisinde,
- Rahim içerisindeki polip veya myomların çıkarılmasında,
- Premenopozal ve postmenopozal rahim kanamaları,
- Rahim içinde doğuştan olabilecek anomalilerin tanısı (rahim içi bölme-septum).
Tanı Amaçlı Histeroskopi
Kısırlık problemi veya adet düzensizliği problemleri ile birlikte tekrarlayan düşük problemlerinin nedenlerinin araştırılması amacı ile uygulanmaktadır. Genellikle lokal anestezi altında gerçekleştirilen tanı amaçlı histeroskopi işlemi ağrısız bir işlemdir.
Tedavi Amaçlı Histeroskopi
Rahim içerisinde tespit edilen yapışıklık, myom veya poliplerin, rahim iç boşuğunda var olan bölmenin çıkarılması amacı ile uygulanan cerrahi histeroskopi işlemidir. Ameliyathane ortamında ve genel anestezi altında gerçekleştirilen bu işlem sonrasında bazen hastanın en fazla bir gece hastanede kalması gerekebilmektedir.
Ayrıca histeroskopi ile şu hastalıkları tedavi etmek mümkündür ;
- Polip ve myomlar,
- Doğuştan gelen rahim problemleri,
- Rahim içi yapışıklıklar,
- Rahim içine kaçan spiralin çıkartılması,
- Rahim iç duvarlarının ablasyon tekniği ile yakılması,
- Düşük veya kürtaj sonrası parça kalmışsa çıkartılması,
- Servikal kanal içinde olan lezyonların tedavisi.
Histeroskopinin uygulanamayacağı durumlar:
- Rahim ağzı (Serviks) kanseri,
- Şiddetli rahim kanaması,
- Ağır enfeksiyonlar,
- Aktif herpes enfeksiyonu,
- Gebelik.
Histeroskopinin riskleri:
Histeroskopi genel olarak oldukça güvenli bir işlemdir fakat nadiren rahmin delinmesi (uterus perforasyonu), rahim ağzında yaralanma, aşırı kanama, rahim içerisinde enfeksiyon (endometrit) ve anesteziye bağlı komplikasyonlar gelişebilir.
Aşağıdaki durumlarda tekrar doktorunuza başvurmalısınız:
Histeroskopi sonrası
- Aşırı vajinal kanama
- Şiddetli karın ağrısı
- Ateş
- Kötü kokulu ve fazla vajinal akıntı
İnfertilitede Histeroskopi Ne Zaman Yapılmalı ve Avantajları Nedir?
Histeroskopi uterin kaviteyi değerlendirmede altın standarttır. Histerosalpingografi de uterin kaviteyi değerlendirmede faydalı bir yöntem olmakla beraber histeroskopi daha doğru bilgi verir. Çünkü histerosalpingografi ile intra uterin patolojileri değerlendirmede yanlış pozitif ve yanlış negatiflik oranı yüksektir.
İşlem sonrası neler olabilir?
Birkaç gün devam edebilen vajinal kanama, ilk saatlerde kasık ağrısı hissedilebilir. Doktoru tarafından verilen ağrı kesiciler ile bu şikayetler giderilebilir.
İşlemden sonra nezaman tüp bebek tedavisine başlanabilir?
Ofis yada tanısal histeroskopi işlemleri yapılan vakalarda bir sonraki menstrüel periyotta tedaviye başlanabilir. Böylece endometriyuma yapılan injurinin (uyarıcı etki) embriyo implantasyonu üzerine olabilecek pozitif etkisinden faydalanılmış olunur. Operatif işlem yapılan histereskopilerde uterin kavitenin iyileşme süreci beklenir. Operatif işlem uygulanan bazı hastalara uterin kaviteye balon stent (7 gün kalır) ve belli bir süre (4-6 hafta) hormon replasmanı verilerek tekrar yapışıklık oluşması minimalize edilir. Ortalama bu süre 4-6 hafta olup gerekli durumlarda hastanın doğal siklusunda geç foliküler fazda endometriyal kontrol yapılır.