Bartholin Kisti Nedir?

Bartholin bezleri vajina girişinin her iki yanında (vajina dudakları) bulunan bezlerdir. Vajinayı nemli tutan, cinsel birleşme esnasında kayganlığa yardımcı ıslaklığı sağlayan, içi sıvı dolu bartholin bezlerinin tıkanması durumunda şişlik meydana gelir ve bu durum bartholin kisti (apsesi)ne neden olur.

Bartholin kistleri;

  • Yumuşak dokuludur.
  • Yumru şeklinde görülür.
  • Genelde iyi huyludur.
  • Kanser hücresi değildir.

Bartholin Kisti Belirtileri Nelerdir?

Bartholin kisti, enfekte olmuş bezin şişmesi ile belirti göstermektedir. Bartholin apsesi;

  • Vajina girişinde ya da vajinanın dış dudakları yakınında hassas, ağrılı bir yumru
  • Yürürken ya da otururken rahatsızlık
  • İlişki sırasında ağrı
  • Ateş

şeklinde belirti gösterebilir.

Küçük ya da henüz enfekte olmayan bir Bartholin kistiniz varsa, bunu fark etmeyebilirsiniz. Kist büyürse, vajina girişinde ya da vajinanın dış dudakları yakınında bir yumru, kitle hissedebilirsiniz.

Bartholin apsesi genelde tek taraflı dış dudakta görülse de nadiren vajinanın her iki dudağında da görülebilir.

Bartholin Kisti Neden Oluşur?

“Bartholin Kisti Neden Oluşur?” sorusunun cevabı bartholin bezlerinin tıkanmasıdır. Bartholin bezlerinin tıkanmasına neden olan sebepler;

  • Apseye neden olabilecek enfeksiyonlar,
  • Klamidya, Gonore, Escherichia coli (koli basili olarak da bilinen bir tür bakteri) gibi cinsel yolla bulaşan hastalıklar,
  • Nadiren vajinal floranın bozulması  şeklinde sıralanabilir.

Sıklıkla Cinsel Birliktelik Yaşamak Bartholin Kistine Neden Olur Mu?

Bartholin bezleri; cinsel ilişki esnasında birleşmenin kolay olabilmesi için kayganlığı sağlayan sıvıları üretir. Bu sıvılar bartholin bezinden kanal adı verilen küçük tüplerden geçerek vajinaya doğru ilerler. Kanallar tıkanırsa, sıvı ile dolabilir ve apse oluşumuna neden olarak genişleyebilir.

Sıklıkla cinsel birliktelik yaşamak bartholin bezlerindeki sıvının artışı ile kanallarda tıkanmaya neden olabilir. Ancak tam olarak sıklıkla cinsel birliktelik yaşamak  neden olur diyemeyiz. Klamidya, gonore, koli basili gibi cinsel yolla bulaşan hastalıklar; apsenin asıl nedenidir.

Bartholin Kisti Oluşumunu Önleyebilir Miyim?

Bartholin kisti oluşumunu önlemenin bir yolu; diğer vajinal hastalıkları önlemenin yollarından biri olan güvenli cinsel ilişki ile mümkün olabilir. Yalnızca bartholin kisti için değil; nedenlerinden klamidya, gonore, koli basili gibi enfeksiyonları önlemenin yolu prezervatif kullanmaktır.

Bartholin Kisti Tanısı Nasıl Konulur?

Bartholin bezleri enfekte olup şişlik meydana getirene kadar fark edilmeyebilir. Bartholin kisti oluştuktan sonra pelvik muayene, servikal tarama testi ile jinekoloji uzmanınız tarafından tanı konulur. Aynı zamanda cinsel yolla bulaşan hastalıkların teşhisi için de smear testi gibi prosedürler uygulanabilir.

Ne Zaman Jinekoloji Uzmanına Görünmeliyim?

Vajina girişinizin yakınında ya da vajina dış dudaklarında iki ya da üç günden sonra iyileşmeyen ağrılı bir yumru varsa jinekoloji uzmanınızdan randevu almalısınız.

Bartholin kisti 40 yaş üzeri kadınlarda nadiren görülmekle beraber; görüldüğü takdirde kötü huylu hücrelerin varlığının da habercisi olabilir.

Bartholin Kisti Nasıl Tedavi Edilir?

Bartholin kisti belirtilerinde açıkladığımız ağrı ya da hassasiyet hissi, ateş gibi semptomlarınız yoksa tedaviniz basit olabilir.

Kist ağrılıysa jinekoloji uzmanınız ilk olarak kisti günde birkaç kez 3 ya da 4 gün boyunca ılık suda bekletmek, ağrı kesici ilaç, antibiyotik gibi anlık tedaviler uygulayabilir.

Bunlar işe yaramazsa, ağrıyı ve herhangi bir enfeksiyonu tedavi etmek için çeşitli tedaviler mevcuttur. Gerekli durumlarda enfekte olmuş apse boşaltılabilir. Bu tedavilerin çoğu küçük cerrahi prosedürleri içerir.

Bartholin kisti bazen tedaviden sonra nüks edebilir.

Bartholin kisti tedavisi kadının yaşına ve şikayeti olup olmamasına bağlı olarak değişir. Eğer herhangi bir şikayet yoksa tedavi sıklıkla gerekmez. Bartholin kistinde uygulanabilecek tedavi seçenekleri:

  • Antibiyotik tedavisi
  • Kist veya apsenin boşaltılması – Bu işlemde kist üzerine küçük bir kesi yapılarak içerde bulunan sıvı veya cerahat boşaltılır. Ancak akışın devam etmesi ve tekrar toplanmaması için açılan kesinin açık kalması gereklidir. Bu nedenle kist içine özel bir tüp yerleştirilir ve bu tüp 1 ay boyunca akışı temin ederek yeniden bir kist gelişmesini önler.
  • Gümüş nitrat ile yakma – Kistin boşaltılmasını takiben, kist kapsülü gümüş nitrat çubukları ile dağlanır ve kistin tekrar etmesi önlenebilir. Bununla birlikte yine işleme bağlı olarak kimyasal yanık, dudaklarda ödem, uzun süren akıntı ve kötü bir yara izi gelişebilir.
  • Marsupyalizasyon – Kiste yapılan açıklığın ve sıvı akışının devam ettirilmesi için yapılan basit bir cerrahi işlemdir. Kist üzerine yapılan çapraz kesikten sonra, yara kenarları emilebilir dikişler ile açıklığı devam ettirecek şekilde vajina kenarlarına tutturulur. İşlem sıklıkla lokal anestezi altında uygulanır ancak Word tüpü uygulamasına göre daha zor bir işlem olduğundan, Word tüpünün başarısız olduğu hastalarda tercih edilmektedir.
  • Kistin çıkarılması: Tekrarlayan kistlerde en son çare olarak ameliyat ile kist çıkarılır. Ancak Bartholin bezi kanserleri durumu söz konusu ise cerrahi yöntem önceliklidir. Kistin cerrahi olarak çıkarılması diğer tedavi yöntemlerine göre daha fazla risk içerir. İşleme bağlı olarak en sık kanama, kan toplanması, cilt enfeksiyonu, yara izi kalması ve çirkin bir görüntü ortaya çıkabilir. Birçok kadın Bartholin bezi çıkarıldığında vajinada sulanma olmayacağını ve cinsel ilişkide sorun yaşayacağını düşünse de bu durum gerçekleşmez.

Bartholin Kisti Tedavisinden Sonra Dikkat Edilmesi Gerekenler

Tedavi edildikten sonra vajinada enfeksiyona daha meyilli açıklıklar bulunması nedeniyle nüks ihtimalini düşürmek için;

  • 4 haftaya kadar cinsel ilişkiden uzak durmak
  • Adet dönemlerinde tampon kullanmamak
  • 4 haftaya kadar vajina florasını bozabilecek intim ürünlerinden uzak durmak (mümkünse vajina hijyeni için intim ürünlerinden tamamen uzak durmak)
  • Genel anestezi gerektiren tedavi yöntemlerinden sonra 24 ile 48 saat boyunca tedavi edilen apse bölgesinin hijyenine jinekoloji uzmanınızın yönlendirmesi doğrultusunda dikkat etmek gerekmektedir.